Veel mensen gebruiken dagelijks een koptelefoon. Misschien heb je wel een favoriete koptelefoon die je al jaren draag, maar nog nooit echt eens goed hebt schoongemaakt. Als je vaak een koptelefoon gebruikt, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van eventuele risico’s die het met zich mee kan brengen voor je gezondheid. En dat is niet alleen de hygiëne. We hebben alle mogelijke risico’s op rijtje gezet als je vaak een hoofdtelefoon draagt, of van plan bent er een te kopen.
Inhoud
Kan een koptelefoon gehoorschade geven?

Ja, te lang luisteren naar te hard geluid op koptelefoons (en oordopjes) kan je gehoorschade geven. Dit komt uit meerdere onderzoeken naar voren. Bijvoorbeeld uit dit onderzoek van een Amerikaanse universiteit. Daarin staat dat 1 op de 5 jongeren op latere leeftijd een vorm van gehoorschade zal hebben. Dat is 30 procent hoger dan 20 jaar geleden.
Koptelefoons kunnen tegenwoordig makkelijk meer dan 120 decibel aan volume produceren. Dat is evenveel als het volume tijdens een rock concert. Dat terwijl elk geluid harder dan een stofzuiger (75dB) je gehoor al kan beschadigen.
Het is wel zo dat als je met 85 dB naar muziek luistert, je ontzettend lang moet luisteren om schade op te lopen. Maar als je met 120dB luistert, kan een paar minuten al genoeg zijn om permanente schade op te lopen.
Het is zelfs in de Nederlandse wet opgenomen dat je als werknemer gehoorbescherming moet dragen als je langdurig wordt blootgesteld aan geluid boven de 85dB.
Daarom is het aan te raden om nooit naar muziek op je koptelefoon te luisteren met het maximale volume. Het is beter om daar ruim onder te blijven.
Gehoorschade kan in elke fase van je leven ontstaan. Daarom is het goed om je hier bewust van te zijn. Je kunt bijvoorbeeld een online hoortest doen om te checken of je gehoor aansluit bij je leeftijd. Mocht dit negatief uitpakken, dan is het aan te raden om aan de bel te trekken bij je huisarts.
Het is ook belangrijk om een koptelefoon van goede kwaliteit te gebruiken. Slechte kwaliteit koptelefoons kunnen sneller problemen krijgen of niet goed het volume weergeven, kies altijd voor een gerenommeerd merk.
Kun je tinnitus krijgen van een koptelefoon?

Koptelefoons of oordopjes kunnen indirect tinnitus veroorzaken. Maar als je denkt dat dit komt door bijvoorbeeld bluetooth of noise cancelling, heb je het mis. Tinnitus is namelijk het gevolg van gehoorschade.
Eerder in dit artikel hebben we al besproken dat het overmatig gebruik van koptelefoons op hoog volume gehoorschade kan opleveren. Tinnitus kan een mogelijk gevolg zijn van deze gehoorschade. Daardoor kan een koptelefoon indirect tinnitus veroorzaken.
Belangrijk om te melden is dat tinnitus niet altijd komt door gehoorschade. Er kunnen ook andere oorzaken ten grondslag liggen. Het is naast het verantwoord gebruik van een koptelefoon ook aan te raden om gehoor beschermende oordopjes te dragen als je bijvoorbeeld naar een concert of festival gaat.
Kun je een oorontsteking krijgen van een koptelefoon?

Onderzoek toont aan dat het dragen van een koptelefoon een direct verband kan houden met een hoger risico op oorontstekingen. Dit komt omdat het regelmatig dragen van een koptelefoon kan zorgen voor meer bacteriën in je oor.
Er kunnen meer bacteriën in je oor overleven omdat koptelefoons je oor afschermen van frisse lucht. Als het ware worden de bacteriën in je oor door je koptelefoon in je oor gehouden, omdat ze niet kunnen ontsnappen.
Verder is het zo dat het vocht in je oor normaal gesproken gedurende de dag verdampt. Maar als je vaak een koptelefoon draagt, kan dit vocht niet weg. Dit kan ook weer zorgen voor de opbouw van bacteriën in je oor.
Een belangrijke nuance is wel dat de kans erg klein is dat je daadwerkelijk een oorontsteking oploopt vanwege je koptelefoon gebruik. Het is belangrijk om regelmatig, het liefst 1 keer per week, koptelefoon schoon te maken. Daarnaast kun je het beste af en toe je hoofdtelefoon afnemen en je oren laten luchten.
Zijn bluetooth koptelefoons gevaarlijk?

Je hebt misschien wel eens verhalen gehoord dat bluetooth koptelefoons of oordopjes gevaarlijk zouden zijn. We kunnen melden dat dit niet waar is. Er is tot op heden geen enkel officieel onderzoek die aantoont dat het gebruik van bluetooth apparaten een gevaar voor je gezondheid is.
Zijn noise cancelling koptelefoons schadelijk?

Nee, het is niet direct schadelijk voor je om een noise cancelling koptelefoon te gebruiken. Maar er zijn wel een paar dingen waar je rekening mee moet houden. Zo wordt er hier op NPO Radio 1 gezegd dat door het uitschakelen van omgevingsgeluid, je hersenen dit proberen te compenseren. Waardoor je gevoeliger kan worden voor geluid. Het wordt verder ook afgeraden om dit te gebruiken in het verkeer omdat je hiermee minder alert bent van je omgeving.
Wat is beter voor je gehoor: koptelefoon of oordopjes?

Koptelefoons zijn een betere keuze als je je zorgen maakt over gehoorschade. Dit komt omdat oordopjes geluid meteen in je trommelvliezen ‘duwen’. Terwijl koptelefoons van een grotere afstand het geluid naar je oren sturen.
Verder werkt de actieve noise cancelling beter op koptelefoons. Als je minder last hebt van omgevingsgeluid, kun je het volume ook zachter zetten. Daarmee verklein je de kans op gehoorschade.
Op gebied van prestaties kun je over het algemeen zeggen dat koptelefoons beter zijn dan oordopjes. Maar oortjes kunnen in verschillende situaties wel de betere overweging zijn, bijvoorbeeld vanwege het kleine formaat.
Gebruik koptelefoons met mate
Hierboven heb je kunnen lezen dat een koptelefoon op verschillende manier schadelijk kan zijn. Maar let op: KAN zijn. Dit betekent niet dat een koptelefoon per definitie een apparaat is dat schadelijk voor je is.
De manier waarop jij een koptelefoon gebruikt bepaalt of het schadelijk is voor je gezondheid. Als je op 120dB naar muziek luistert op je koptelefoon, bestaat de kans dat je gehoorschade oploopt. Maar als je op een verantwoordelijke manier luistert, is de kans heel erg klein dat je er wat aan overhoudt.
Uiteindelijk geld voor alles wat hier is beschreven: gebruik je koptelefoon met mate. Zet het geluid niet te hard. En houdt je koptelefoon ook niet te lang achtereenvolgens op je hoofd. Daarmee minimaliseer je de kans op gehoorschade, oorontstekingen en andere problemen.